Trong một lớp học nhỏ giữa lòng Sài Gòn, nơi bảng trắng thay cho lời nói và ánh mắt thay cho âm thanh, Nhã Tiên lần đầu tiên giao tiếp như thế với các em nhỏ khiếm thính. Những ánh mắt mong chờ, những nụ cười thơ ngây cùng tinh thần tò mò về thế giới ngoài kia đã gieo vào em một hạt mầm về giấc mơ giáo dục, về khát khao đối thoại, và về hành trình cùng trẻ khiếm thính đi tìm tiếng nói của riêng mình. Từ lớp học im lặng năm nào, em từng bước khẳng định bản thân qua các dự án sáng tạo và bài luận đầy chiều sâu để rồi xuất sắc giành được Học bổng Toàn phần từ Đại học Soka (Hoa Kỳ) – ngôi trường nổi bật toàn cầu với triết lý giáo dục vì hòa bình và nhân bản.

Hãy cùng MiYork khám phá hành trình truyền cảm hứng của Nhã Tiên – từ lớp học nhỏ tại Trường Chuyên Biệt Khiếm Thính Hy Vọng Bình Thạnh đến những ước mơ lớn cho giáo dục trẻ khiếm thính trên toàn thế giới nhé.

1. SỰ ĐỒNG ĐIỆU TÂM HỒN CÙNG NHỮNG EM NHỎ KHIẾM THÍNH

Cơ duyên đưa Nhã Tiên đến với giáo dục đặc biệt bắt đầu từ một cuộc trò chuyện nhẹ nhàng với người bạn của mẹ. Với tinh thần phụng sự cho cộng đồng, em trở thành tình nguyện viên tại Trường Hy Vọng – nơi học tập của những em nhỏ khiếm thính. Buổi đầu tiên bước vào lớp, em không khỏi ngỡ ngàng: lớp học không có tiếng nói cười, chỉ có sự tĩnh lặng như được chạm khắc bằng ánh mắt, nét mặt và những cử chỉ nhẹ nhàng mà đầy nỗ lực. Tại đây, Nhã Tiên dạy các em môn Toán học từ những con số đơn giản, khái niệm cộng trừ, đến các thuật ngữ hay dùng. Không thành thạo thủ ngữ, em tập viết thật rõ ràng lên bảng, phát âm chậm để các em đọc khẩu hình, tận dụng những chiếc máy trợ thính nhỏ xíu như một cầu nối mong manh. Có khi bài giảng kéo dài hơn thường lệ, nhưng đổi lại là những ánh mắt sáng lên khi hiểu bài, là sự lễ phép, ngoan ngoãn, và nụ cười rụt rè đáng yêu khiến Nhã Tiên kiên trì theo đuổi hành trình này.

Không chỉ dừng lại ở lớp học, Nhã Tiên và các bạn học sinh của MiYork cùng sự hỗ trợ của hai anh chị cố vấn đã xây dựng tưởng phát triển ý tưởng về một chiếc đồng hồ thông minh có khả năng “dịch” ngôn ngữ ký hiệu, với mong muốn giúp việc giao tiếp của trẻ khiếm thính trở nên dễ dàng và tự chủ hơn. Ý tưởng này được em triển khai trong một cuộc thi khởi nghiệp sáng tạo, như một cách cụ thể hóa mong muốn đồng hành dài lâu cùng cộng đồng đặc biệt này.

‍

2. HÀNH TRÌNH HỖ TRỢ TRẺ EM KHIẾM THÍNH LÀ CUỘC CÁCH MẠNG ĐỒNG THỜI LÀ SỰ TIẾN HÓA

Trong bài luận ứng tuyển Đại học SOKA, em được đặt ra câu hỏi: “Giữa cách mạng và tiến hóa, điều gì cần thiết hơn để tạo ra một tương lai tốt đẹp?” Dưới sự hướng dẫn của cố vấn tại MiYork cùng khao khát trở thành nhà giáo dục cho trẻ khiếm thính, Nhã Tiên tin rằng: chỉ khi cách mạng và tiến hóa song hành, sự thay đổi mới thực sự bền vững. Niềm tin ấy cũng được em mang theo khi thực hiện dự án xuất bản sách Hoài Ân cùng Câu lạc bộ Sách Papersane Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa . Với các bài thơ, tản văn tri ân thầy cô do em và các bạn thành viên trong CLB cùng sáng tác và chỉnh sửa, trong đó có bài thơ em từng trích dẫn vào bài luận, cuốn sách là dấu ấn trong lịch sử sáu năm hoạt động của CLB. Nhiều người gọi đây là một cuộc cách mạng bởi vì lần đầu tiên, CLB bước ra khỏi giới hạn quen thuộc để tạo nên một sản phẩm xuất bản chỉn chu, lan tỏa cảm xúc và mang lại giá trị cho cộng đồng.

Nhưng là người trong cuộc, Nhã Tiên hiểu rằng phía sau thành công ấy là sự tiến hóa thầm lặng. Từ những thế hệ đầu tiên đam mê con chữ, rồi miệt mài tuyển chọn, tập huấn và truyền cảm hứng, kỹ năng viết của CLB đã được bồi đắp qua năm tháng. Đến khi em và các bạn tiếp nối, chúng em chỉ là một “mắt xích” trong hành trình dài để rồi chính sức mạnh tích lũy ấy mới giúp “Hoài Ân” trở thành hiện thực.Và khi nhìn từ xa, việc cộng đồng khiếm thính phát triển ngôn ngữ ký hiệu, sử dụng máy trợ thính hay cấy ốc tai đã là những bước ngoặt mang tính cách mạng. Nhưng khi quan sát kỹ hơn, em nhận ra đó không phải là những cú "bẻ lái" tức thời, mà là kết quả của một quá trình tiến hóa âm thầm, từ nhu cầu giao tiếp cơ bản, đến hình thành hệ thống ký hiệu, rồi phát triển thành Ngôn ngữ Ký hiệu Quốc tế (International Sign).

Tại Việt Nam, tiến trình ấy vẫn tiếp tục. Khi dạy học ở Trường Hy Vọng, em từng bất ngờ khi ký hiệu cho từ “chia” mà em học qua mạng lại khác hẳn với ký hiệu mà các em học sinh ở trường dùng. Cũng như vậy, máy trợ thính hay ốc tai điện tử là sản phẩm của hàng chục năm nghiên cứu, thử nghiệm và cải tiến. Những thay đổi này không ồn ào, nhưng lại lặng lẽ kiến tạo nên cuộc sống tốt đẹp hơn cho hàng triệu người.Từ trải nghiệm ấy, em hiểu rằng muốn tạo ra thay đổi thật sự trong giáo dục đặc biệt, em không thể chỉ mơ về một cuộc cách mạng tức thời. Em cần bền bỉ học hỏi, lắng nghe và thử nghiệm giống như tiến trình của chính ngôn ngữ ký hiệu vậy.

‍

3. SOKA LÀ ĐIỂM GIAO GIỮA ĐAM MÊ VÀ SỨ MỆNH

Tình yêu với tiếng Nhật của Nhã Tiên bắt đầu từ những ngày đầu học tại trung tâm Izumi. Những câu nói như “Yoroshiku onegaishimasu” hay “Arigatou gozaimasu” không chỉ là bài học ngôn ngữ, mà còn mở ra cho em cánh cửa đến với văn hóa Nhật: tinh thần tôn trọng, khiêm nhường và triết lý “Ikigai” - tìm thấy giá trị sống qua những điều mình đam mê và cống hiến.

Em nhận ra SUA chính là nơi hội tụ được cả hai yếu tố ấy: nuôi dưỡng đam mê và tạo nền tảng cho hành động. Em đặc biệt ấn tượng với mô hình lớp học nhỏ và phương pháp học dựa trên thảo luận, điều giúp em đào sâu nghiên cứu giáo dục đặc biệt và phát triển các công cụ hỗ trợ học sinh khiếm thính.Em mong muốn được làm việc cùng Giáo sư Esther Chang - người có nhiều công trình nghiên cứu về sự phát triển trẻ em trong bối cảnh gia đình để hiểu rõ hơn về nhu cầu của học sinh đặc biệt và từ đó xây dựng chương trình học toàn diện hơn cho các em.

Sau khi tốt nghiệp, với những kiến thức và cơ hội tại Đại học Soka, em mong muốn cải tiến phương pháp giảng dạy chương trình tại Trường Chuyên Biệt Khiếm Thính Hy Vọng Bình Thạnh - nơi em từng giảng dạy. Nhã Tiên hi vọng có thể mang đến cách học qua trải nghiệm cùng lộ trình cá nhân hóa được học tập cho nhiều trường khác trên cả nước. Em tin rằng mọi học sinh, dù dùng lời nói hay ký hiệu, đều có cơ hội tiếp cận tri thức, tự tin theo đuổi tương lai toàn cầu.MiYork chúc hành trình sắp tới của Nhã Tiên tại Đại học Soka sẽ thật rực rỡ và tỏa sáng cùng niềm đam mê dành cho Giáo dục của em.

‍